What if...

Upstream Gallery presenteert met trots “What if...” een solo tentoonstelling met nieuwe sculpturen van Maartje Korstanje.

In Honoré de Balzac’s roman ‘Illusions Perdues’ zegt zijn personage Daniel d’Arthez: “Wat is kunst, meneer? Dat is de natuur in geconcentreerde vorm.” Of het werk zich nu in de ‘white cube space’ bevindt, in een negentiende-eeuwse industriële hal of te midden tussen de bomen in een bosachtig park, bij het zien van de ongebreidelde organische bouwsels van Maartje Korstanje is dit citaat de beste benadering van de toon die het werk raakt. Opgroeiend op het Zeeuwse platteland tussen de bijen en de boomgaarden van haar ouders was er niet alleen de fascinatie voor alles wat groeit en bloeit maar ook de maakbaarheid, het mechanische proces van de landbouw en veeteelt, de immense machines die door het landschap razen en waartussen de natuur toch schijnbaar ongestoord haar weg bleef vinden. Dat opgroeien in een dergelijke omgeving een enorme invloed op haar werk heeft gehad lijkt onontkoombaar: je kunt zelf de natuur naar je hand gaan zetten of kunst maken. Niet alleen de schoonheid van het natuurlijke maar ook de crises in de natuur geven Korstanje aanleiding om aan de slag te gaan, zoals de werken voor deze expositie. Het afnemen van de bijenstand door een mysterieuze ziekte genaamd ‘colony collapse disorder’ stelt wetenschappers nog altijd voor een raadsel. Maar dat het verdwijnen van de bijen een enorme ramp voor de mensheid zou betekenen staat vast. Niet dat Korstanje pretendeert iets te kunnen veranderen aan de ‘lauf der dinge’ en de invloed van de mens, maar haar hommage aan de vormentaal der bijen - de korven, de honingraten, de uitgeholde vormen van larven - vragen op z’n minst aandacht voor de feiten. Er is voor haar geen groter compliment denkbaar dan wanneer vogels of insecten hun nest bouwen in één van haar sculpturen, zoals wel vaker is gebeurd als ze oudere sculpturen in haar opslag aantreft. Dan heeft de kunst de natuur toch even geraakt, ook al kan zij haar in de verste verte niet benaderen. Korstanje maakt een handreiking naar beide kanten, ook naar de beschouwer: de natuur is niet eng of bedreigend, het is een sierraad om ons heen. Ze vergroot het uit, maakt het benaderbaar, laat ons binnenkant en buitenkant zien, geeft ons gestolde vormen die ooit levend of vloeibaar lijken te zijn geweest. Hoe groter des te beter. Krachtig ‘beeldbouwen’ totdat de vorm op het punt lijkt te staan om zelf tot leven te komen, in het licht van de Griekse god Hephaistos. Dan is het af. De kleine vormen lijken eerder een proeftuin voor het grote werk; sieraden met glanzende elementen of insecten in wording in hun embryonale vorm. Kwetsbaar aan de wand en toch overtuigend levendig. Als ze volgroeid zijn zullen ze hun plaats hernemen, want je moet er niet aan denken dat de sculpturen van Maartje Korstanje straks nog één van de weinige herinneringen zijn van wat de werkelijkheid ons ooit te bieden had. What if... is een expositie over schoonheid maar ook angst die je letterlijk bekruipt bij de gedachte dat de drang naar maakbaarheid der mensheid zijn mooie en lelijke kanten heeft... (tekst: Nancy Hoffmann, 2010)