The best exhibitions from 2017
The best exhibitions from 2017
From the Het Parool website:
De beste beeldende kunst van 2017 volgens onze recensenten.
Jaaroverzicht - Opvallende thema's in de beeldende kunst dit jaar: de vluchtelingencrisis en misleidende communicatie. Maar er was ook een vrolijk makende achtbaan te zien.
DOOR: RECENSENTEN HET PAROOL 30 DECEMBER 2017, 02:00
Sophia Zürcher
1. Na, Christian Boltanski, De Oude Kerk
Christian Boltanski toverde de Oude Kerk om tot een indrukwekkende totaalinstallatie waarin de vraag centraal staat: wat blijft er na ons leven hier op aarde over? De enorme zwarte kubussen die lijken op graftomben, de lege jassen op de grafzerken en de gefluisterde namen van de mensen die hier begraven zijn, stemmen tot reflectie.
2. Charlotte Salomon. Leven? of Theater?, Joods Historisch Museum
Voor ze werd gedeporteerd naar Auschwitz, vervaardigde Charlotte Salomon (1917-1943) honderden verhalende gouaches die nu voor het eerst allemaal bij elkaar gepresenteerd zijn. Dit aangrijpende levenswerk is deels autobiografie, deels zangspel, maar vooral een ode aan de troost van creativiteit. De historische artefacten, video's en touchscreens completeren de kunst.
3. Particles of Dust, Frank Ammerlaan, Upstream Gallery
Frank Ammerlaan gebruikt een buitengewoon materiaal in zijn schilderijen: vermalen meteorieten. Hij brengt het buitenaardse stof aan op doeken die door regen en zon zijn verkleurd, en combineert zo heel mooi het bovenmaanse met onze aarde. De beangstigend grote schaal van het universum wordt zo een beetje menselijker, een beetje vatbaarder.
4. I Wait, I Wait, I Wait, I Wait, Daniëlle van Ark, De Nederlandsche Bank
Daniëlle van Ark maakte een wachtkamer van de kunstruimte van De Nederlandsche Bank, inclusief Eamesstoelen en cultureel verantwoorde tijdschriften. De inrichting van een wachtkamer moet doorgaans het gewenste bedrijfsprofiel uitstralen, zo ook hier in de bank. Of zegt de manier waarop de inrichting geïnterpreteerd wordt misschien meer over de kijker?
5. As If: The Media Artist as Trickster, Groepstentoonstelling, Framer Framed
Post-truth was nog geen drie maanden eerder door Oxford Dictionaries uitgeroepen tot Woord van het Jaar 2016, toen Framer Framed een razend actuele tentoonstelling over misleiding opende. De protestgraffiti van Arabian Street Artists in Homeland Is Not a Series, de pijnlijke hoaxes van The Yes Men en andere werken bewezen hoe ingenieus mediakunstenaars als 'tricksters' in situaties kunnen infiltreren.
Edo Dijksterhuis
1. Where Do We Go From Here?, Nieuw Amsterdams Peil, Zes galeries in de Jordaan
Dat zes galeries een zeer vergaande samenwerking aangaan, is op zich al bijzonder. Maar Nieuw Amsterdams Peil was daarnaast ook een sterke groepspresentatie met 'communicatie in tijden van post-truth' als hyperactueel onderwerp. We kijken uit naar de 2018-editie.
2. A Fragile Membrane, An Illusive Screen, David Haines, Upstream Gallery
Een van de beste tekenaars van zijn generatie rekt zijn grenzen op door inspiratie en referentiekader te zoeken in de digitale wereld. Binnen zijn hyperrealistische tekeningen speelt Haines met noties van authenticiteit, representatie en het showelement van gay datingsites.
3. Truth/Love, Jordan Wolfson, Stedelijk Museum
Na Coloured Sculpture, de aan kettingen voortgesleurde jongenspop, was de overdonderende nieuwigheid er wel vanaf. Toch maakte ook Wolfsons subversieve cyberheks indruk, meer misschien zelfs. De optelsom van smoezelige seks, animatronics en dolgedraaide popcultuur leverde een nachtmerrieachtig maar aangrijpend beeld op.
4. 00.00.000, Sanne Vaassen, Alpert + Leary
Een wonder van verstilling en politiek commentaar ineen. Vaassen haalde vijf Nederlandse vlaggen uit elkaar en liet verschillende mensen, variërend van sociaalgeograaf tot wever, ze naar eigen inzicht opnieuw in elkaar zetten. De resultaten zeggen veel over integratie, nationale identiteit en geopolitiek.
5. We May Have All Come on Different Ships, But We Are All in the Same Boat Now, Sarah van Sonsbeeck, De Oude Kerk
Als eerste en tot nu toe enige wist Van Sonsbeeck de moeilijke ruimte van Amsterdams oudste gebouw succesvol naar haar hand te zetten. Met honderden goudkleurige reddingsdekens refereerde ze aan de vluchtelingencrisis in de Middellandse Zee maar ook aan het verleden van de kerk als godshuis van zeelieden.
Jan Pieter Ekker
1. Jonathan Harris Retrospective, De Brakke Grond
Op het afgelopen Idfa was niet alleen Jonathan Harris' top 10 met favoriete non-fictiewerken te zien, hij had ook een indrukwekkende tentoonstelling in De Brakke Grond die zijn ontwikkeling als maker en mens liet zien. Van zijn prachtige schetsboeken uit 1999 en de interactieve projecten van de internetpionier tot In Fragments, zijn meest recente work in progress, dat te zien was in een fraai houten kerkje.
2. The Wild, Oscar Peters, W139
Oscar Peters bouwde in W139 een zeventig meter lange houten achtbaan. Eroverheen raasden karretjes, geladen met kunst van zeven bevriende kunstenaars. Alles bewoog, het maakte een hels kabaal. Of het kunst was? Het was in elk geval onweerstaanbaar vrolijk.
3. Locus, Cao Guimarães en Apichatpong Weerasethakul, Eye
Na een tentoonstelling over de wereldvermaarde Amerikaanse regisseur Martin Scorsese koos Eye voor een dubbeltentoonstelling met werk van twee filmkunstenaars wier namen bij een veel minder groot publiek een belletje zullen doen rinkelen: Cao Guimarães en Apichatpong Weerasethakul. Een zinnenprikkelende combinatie; de films en installaties van Weerasethakul spelen zich af in de natuur in het noordoosten van Thailand; Guimarães filmt vaak en graag in Minas Gerais, in het oosten van Brazilië.
4. We May Have All Come on Different Ships, But We Are All in the Same Boat Now, Sarah van Sonsbeeck, De Oude Kerk
Sarah van Sonsbeeck bedekte de vloer van de Oude Kerk, deels bestaand uit oude grafstenen, met 333 thermische dekens. De lange banen flinterdunne goudfolie glinsterden prachtig, maar zagen eruit als lijkwaden; de abstracte compositie riep direct beelden op van het vluchtelingenleed dat bijna dagelijks de huiskamer binnen dendert.
5. Remix the Collection, Beatrix Ruf, Stedelijk Museum
Met de heropening van de door Rem Koolhaas ingerichte 'badkuip', de nieuwe, vrolijk stemmende collectiepresentatie Remix the Collection en de (ruim bemeten) Borgmann-tentoonstelling Jump into the Future, is het Stedelijk van boven tot onder ingericht zoals voormalig directeur Beatrix Ruf het voor ogen had. Jammer dat ze weg is.
Kees Keijer
1. Charlotte Salomon. Leven? of Theater?, Joods Historisch Museum
Vlak voordat ze werd gedeporteerd stuurde Charlotte Salomon een pakket naar een bevriende arts met de woorden: 'Zorg er goed voor, het is mijn hele leven.' Leven? of Theater? is een serie indrukwekkende schilderijen op papier. Daarin beschrijft Salomon haar leven in Berlijn in de jaren dertig. Het Joods Historisch Museum toont voor het eerst alle bladen.
2. Retrospectief Edward Krasinski, Stedelijk Museum
In het Stedelijk werden allerlei kunstwerken met elkaar verbonden door het handelsmerk van Edward Krasinski: een horizontale lijn van blauw plakband. De lijn, op 1,30 meter hoogte, is alomtegenwoordig en loopt dwars over muren, kasten en kunstwerken heen. Krasinski was een conceptuele kunstenaar, maar zijn werk appelleert ook aan het gevoel van de toeschouwer. Die 1,30 meter hoogte komt overeen met het gemiddelde mensenhart.
3. Sculptures, Peter Schuyff, Galerie Gabriel Rolt
Het begon met Annemiek. Daarna hakte Peter Schuyff nog vijf beelden uit een boomstam. Dat maakt in totaal zes kunstwerken, allemaal afkomstig uit één lindeboom. Fier stonden de boomstronken rechtop bij Gabriel Rolt, niet lang daarna zou de galerie zijn deuren sluiten. Schuyff drong een geometrische ordening aan het materiaal op, maar liet de boomstammen ook bijna achteloos zijn wat ze zijn.
4. Hollandse Meesters uit de Hermitage. Oogappels van de Tsaren, De Hermitage
Op de afdeling met Hollandse schilderkunst uit de zeventiende eeuw van de Hermitage in Sint-Petersburg worden al eeuwenlang werken gekoesterd van Hendrick Goltzius, Gerard ter Borch, Frans Hals, Bartholomeus van der Helst, Gabriel Metsu, Jacob van Ruisdael, Jan Steen en Rembrandt. Liefst 63 schilderijen van deze schilderijen zijn nu tijdelijk in Amsterdam te zien.
5. Nachleben, Emo Verkerk, Willem Baars Projects
Toen Emo Verkerk een jaar of twintig was, las hij een krantenartikel over de Hopi, een indianenvolk in het noordoosten van Arizona. Jaren later raakte hij opnieuw gefascineerd door het indianenvolk en de mensen die hen bezochten. Zoals de Duitse kunsthistoricus Aby Warburg, die nogal oneerbiedig met een Hopimasker op de foto ging.
Publication date: 30 Dec '17